Hayatımızın herhangi bir anında acil durumlarla karşılaşabiliriz. İşte tam da bu nedenle, afet ve acil durum eylem planı (ADEP) hazırlamak, hayat kurtarıcı bir adımdır. Peki afet ve acil durum planı nedir? Afet ve acil durum planı nasıl hazırlanır? Gelin birlikte bakalım.
Acil Durum Eylem Planı (ADEP) Nedir?
Acil durum planı, beklenmedik bir durumda (afet, yangın, kaza, salgın vb.) ne yapılacağını belirleyen, önceden hazırlanmış olan bir belgedir. Acil durum planları, bir kuruluşun ya da bir bireyin hayatını kurtarmak, hasarı azaltmak veya minimuma indirmek için oluşturulur. Bu planlar, kriz anında yapılacak eylemleri ve işlemleri belirlemek, acil durum ekipmanlarının yerlerini, iletişim kanallarını, kaynakları, acil durum eğitimini ve diğer önemli ayrıntıları içerir.
Acil durum planları, yangın, deprem, sel, fırtına, çevre felaketleri, terör saldırıları, iş kazaları veya pandemik gibi birçok durum için hazırlanabilir. Bu planlar, kurum, kuruluş, iş yeri veya aile üyelerinin her birinin ne yapacağını, nerede toplanacağını, hangi iletişim yöntemlerinin kullanılacağını ve hangi kaynakların kullanılacağını belirlemeye yardımcı olur. Acil durum planları, hazırlık ve tedbirlerin alınmasını sağlayarak, yaşam ve maddi kayıpların azaltılmasına yardımcı olur ve insanların hızlı ve güvenli bir şekilde kurtarılmasına yardımcı olur. (1)
Acil Durum Planı Nasıl Hazırlanır?
Afet ve acil durum planı, herhangi bir felaket ya da acil durumda nasıl hareket edileceğini belirleyen bir belgedir. Bu planlar, evler, işyerleri, okullar, hastaneler ve diğer yerler gibi çeşitli yerler için hazırlanabilir. Aşağıda örnek bir afet ve acil durum planının hazırlanması için izlenebilecek adımlar yer almaktadır:
Tehlike Analizi: Hangi tehlikelerin sizi veya işletmenizi etkileyebileceğini belirlemek için bir tehlike analizi yapın. Bu analiz, iklimsel, jeolojik, biyolojik veya insan yapımı riskleri içerebilir.
Risk Değerlendirmesi: Tehlikeleri ve bunların potansiyel etkilerini değerlendirin. Hangi tehlikelerin en yüksek riski oluşturduğunu belirleyin ve önceliklendirin.
Acil Durum Ekipmanları ve Kaynakları: Acil durumlarda kullanılacak ekipmanlar, araçlar ve kaynaklar hakkında bir liste yapın. Bu, yangın söndürücüler, ilk yardım kitleri, radyolar, piller, yiyecek ve su gibi malzemeleri içerebilir.
İletişim Planı: Acil durumlarda nasıl iletişim kurulacağını belirleyin. Bu, telefon ağları, radyo sistemleri veya diğer iletişim yöntemlerini içerebilir. Ayrıca, acil durumda nasıl iletişim kurulacağını belirleyen bir iletişim ağı oluşturun.
Tahliye Planı: Tahliye planını hazırlayın ve acil durumlarda tahliyenin nasıl yapılacağını belirleyin. Bu plan, acil durumda insanların nereye gideceklerini, hangi rotaları tercih edeceklerini ve hangi araçları kullanacaklarını belirlemelerini içerir.
Personel Eğitimi: Tüm personeli, afet ve acil durum planının detayları hakkında eğitin. Planın ne zaman ve nasıl kullanılacağı hakkında bilgi verin.
Planın Güncellenmesi: Afet ve acil durum planı, tehlike analizinin ve risk değerlendirmesinin sonuçlarına göre düzenli olarak güncellenmelidir. Planın güncelliği sürekli olarak kontrol edilmelidir.
Afet ve acil durum planı hazırlamak, beklenmedik durumlarla karşılaştığınızda hazırlıklı olmanızı sağlar. Bu planlar, insanların ölüm riskini ve maddi kayıplarını azaltabilir, aynı zamanda acil durumlarda çözümün hızlı ve etkili olmasını sağlayabilir. (2)
Afet ve Acil Durum Eylem Planı Ne İşe Yarar?
Afet ve acil durum eylem planı, olası afet veya acil durumlarda, insanların can ve mal güvenliğini korumak, zararları en aza indirmek ve daha hızlı bir şekilde müdahale etmek için hazırlanan bir planlama ve yönetim aracıdır. Acil durum planları, doğal afetler (deprem, sel, yangın, fırtına vb.), insan yapımı afetler (terör saldırıları, yangınlar, kaza vb.) ve diğer acil durumlar (salgın hastalıklar, güç kesintileri, su kesintileri vb.) gibi farklı senaryolara uygun olarak tasarlanırlar.
Afet veya acil durum öncesinde, sırasında ve sonrasında yapılacak faaliyetleri ayrıntılı bir şekilde belirler. Planlar, olayın önceden tahmin edilebilir olması durumunda alarm sistemleri, tahliye prosedürleri, iletişim protokolleri, acil servislerin koordinasyonu, lojistik ve tıbbi müdahale gibi birçok alana yönelik ayrıntılı talimatlar içerir.
Bu planlar, afet veya acil durumlar sırasında yaşanabilecek panik ve kargaşayı önlemeye yardımcı olur, insanların güvende kalmasını sağlar ve müdahale sürecinde hızlı ve etkili bir şekilde hareket edilmesini sağlar. Bu nedenle, afet ve acil durum eylem planları, kamu kurumları, özel sektör şirketleri, okullar, hastaneler ve diğer kuruluşlar gibi birçok alanda kullanılır. (1)
Acil Durum Planlarının Yenilenmesi Kaç Yılda Bir Yapılır?
Acil Durum Planları (ADP) genellikle her 2 ila 5 yılda bir yenilenir. Bunun nedeni, kuruluşun veya bölgenin koşullarının zamanla değişebileceği ve yeni tehditlerin veya risklerin ortaya çıkabileceğidir. Acil Durum Planlarının güncellenmesi, planın doğruluğunu, geçerliliğini ve etkililiğini korumaya yardımcı olur ve acil durumlara hazırlıklı olmak için gereken en son bilgilerin dahil edilmesini sağlar. Bununla birlikte, önemli değişiklikler meydana geldiğinde, ADP’nin daha sık yenilenmesi gerekebilir. Bu nedenle, ADP’nin düzenli olarak gözden geçirilmesi ve gerektiğinde güncellenmesi, herhangi bir acil durumda en iyi tepkiyi vermek için önemlidir. (3)
Afet ve acil durum eylem planları olası bir durumda hayat kurtarmak, can kaybını en aza indirmek ve kaynakları korumak için oldukça önemlidir. Bu planlar afet veya acil durumda kuruluşların, ailelerin ya da bireylerin nasıl hareket edeceğini karar vermelerine yardımcı olur. Hazırlık ve planlama beklenmeyen durumlarla başa çıkmanın en iyi ve doğru yoludur. Bu sebeple acil durum planlarınızı hazırlamanız ve düzenli olarak kontrol etmeniz, olası bir felakette ortaya çıkabilecek kayıpları en aza indirmenizi sağlar.
Kaynakça
1)https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/162807/mod_resource/content/1/1.%C3%9CN%C4%B0TE.pdf
2)https://www.csgb.gov.tr/media/88211/acil-durum-plani-hazirlama-rehberi-2022.pdf
3)https://web.itu.edu.tr/erdoganmahm/documents/acil_durum_sunu.pdf
